ناپروکسن چیست؟
ناپروکسن جزو دسته ای از داروها است که به آنها داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی nonsteroidal anti-inflammatory drugs NSAIDs میگویند. این داروها هورمون های خاصی را که در بدن ایجاد التهاب و درد می کنند کاهش می دهد.
(به انگلیسی :Naproxen)
ردهٔ درمانی :داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی
اشکال دارویی :قرص
پیش از مصرف ناپروکسن
-در صورت بارداری و یا شیردهی به پزشک خود اطلاع دهید تا داروی ضدحساسیت مناسب شرایط شما را برایتان تجویز نماید.
_در صورت سابقه ی آسم،حساسیت،زخم معده یا دوازدهه و بیماری های گوارشی(مانند کرون)،بیماری قلبی یا عروقی، لوپوس، مشکلات کبدی، کلیوی، بیماری پارکینسون، صرع و سایر موارد به پزشک خود اطلاع دهید.
_در صورتی که سابقه ی فشار خون بالا و یا وجود لخته در عروق را دارید، پزشک خود را مطلع نمایید.
-از آنجا که این دارو می تواند در عملکرد داروهای دیگر در بدن اختلال ایجادکند لازم است پیش از شروع مصرف لیستی از کلیه ی داروهای مصرفی خوددر اختیار پزشک یا داروسازتان قرار دهید.
_در صورت سابقه ی حساسیت به داروهای ضد درد (مانند آسپرین ،ایندومتاسین،سلکوکسیب و پوبروفن و...) به پزشک خود اطلاع دهید.
-در صورت سابقه ی قند یا کلسترول خون بالا به پزشک خود اطلاع دهید.
-در افراد بالای 65سال این دارو باید احتیاط بیشتر و تحت نظر پزشک مصرف شود.
-در صورتی که سیگاری هستید، به پزشک خود اطلاع دهید.
ناپروکسن در درمان چه بیماری های ارتوپدی کاربرد دارد
ناپروکسن در کاهش درد و تورم و محدودیت حرکتی ناشی از بیماری های آرتروز یا ساییدگی مفصل، روماتیسم مفصلی، اسپوندیلیت انکیلوزان یا سایر علل آرتریت موثر است. از این دارو در کاهش درد ناشی از کشیدگی و کوبیدگی عضلات به دنبال فعالیت های شدید بدنی و ورزشی استفاده می شود. التهاب تاندون و التهاب بورس و درد و تورم ناشی از آنها را می توان با ناپروکسن کاهش داد. از ناپروکسن در کاهش درد های استخوانی و دردهای بعد از جراحی استفاده می شود. ناپروکسن در درمان نقرس هم بکار می رود.
کاربرد ناپروکسن در ارتوپدی
موارد و مقدار مصرف
الف) آرتریت روماتوئید، استئوآرتریت و اسپوندیلیت آنکیلوزان.
بزرگسالان :از راه خوراکی 500-250 میلی گرم دو بار در روز مصرف می شود. روش دیگر، تجویز مقدار 250 میلی گرم در صبح و 500 میلی گرم به هنگام شب است. حداکثر میزان مجاز mg 1500 بوده که برای دوره های محدود قابل استفاده است.
ب) درد خفیف تا متوسط ؛ دیسمنوره اولیه.
بزرگسالان:از راه خوراکی، ابتدا مقدار 500 میلی گرم مصرف می شود و به دنبال آن 250 میلی گرم هر 8 - 6 ساعت در صورت نیاز. حداکثر مقدار مصرف روزانه نباید از 25/1 گرم تجاوز کند.
پ) نقرس حاد.
بزرگسالان :از راه خوراکی، ابتدا 750 میلی گرم ، و سپس 250 میلی گرم در 8 ساعت تا رفع حمله صرف می شود.
ت) آرتر یت روماتوئید نوجوانان.
کودکان :مقدار mg/kg/day 10 در دو مقدار منقسم مصرف می شود.
نحوه ی صحیح مصرف ناپروکسن
_ امروز انواع مختلفی از قرص خوراکی ناپروکسن ساخته شده ودر بازار دارویی موجود می باشد که معمولا نوع ساخت و روکش قرص، با هم متفاوت هستند. در نتیجه برای نصف کردن، حل کردن یا خرد کردن و همچنین نحوه ی مصرف دارو حتما بروشور موجود در جعبه را مطالعه نمایید زیرا برخی از قرص ها (مانند قرص های با روکش باز شونده در روده) نباید نصف یا جویده شوند.
_ در صورت مصرف طولانی مدت، مقدار و تعداد دفعات مصرف در روز را از پزشک خود بپرسید. نسبت به شرایط، ممکن 500میلی گرم تا 1 گرم یعنی در یک تا دو نوبت در روز نیاز داشته باشید.
-مقدار مصرف این دارو در اطفال با توجه به سن آنها محاسبه می گردد.
-در صورت نیاز به مصرف کوتاه مدت (مانند کشیدگی تاندون و درد عضلانی)250میلی گرم در سه تا چهار نوبت در روز می توان استفاده کرد. در برخی موارد توصیه می شود در صورت شدت درد،نوبت اول، دوبرابر (٥٠٠ میلی گرم ) مصرف گردد.
-برای حملات نقرس معمولا ٧٥٠میلی گرم در نوبت اول و سپس ٢٥٠میلی گرم هر هشت ساعت باید مصرف شود تا حمله ی درد نقرس فروکش نماید.
-در صورتی که ناپروکسن را بدون تجویز پزشک از داروخانه تهیه نموده اید، مصرف آن را بصورت ٢٥٠میلی گرم تا سه نوبت در روز و حداکثر تا سه روز ادامه دهید.
_بهتر است ناپروکسن را همراه با یک لیوان شیر یا پس از یک وعده غذای سبک مصرف نمایید تا عوارض گوارشی ناشی از آن کمتر شود.
-در صورتی که از ناپروکسن با روکش بازشونده در روده(EC)استفاده می نمایید، مصرف هرگونه داروی معده و شربت ضداسید معده را حداقل دوساعت با مصرف این دارو فاصله دهید.
-در صورت فراموشی یک نوبت مصرف دارو، از مصرف نوبت فراموش شده صرف نظر نمایید و نوبت بعدی را طبق برنامه مصرف نمایید. به هیچ وجه مقدار دارو در یک نوبت را دوبرابر ننمایید.
مکانیسم اثر
ناپروکسن سدیم از مهارکننده های قوی آنزیم سیکلواکسیژناز است. آنزیم سیکلواکسیژناز باعث تبدیل اسید آراشیدونیک به پروستاگلاندین ها می شود. حداقل دو ایزوفرم سیکلواکسیژناز وجود دارد:Cox-1 و Cox-2. این دارو با مهار سیکلواکسیژناز تولید پروستاگلاندین ها را کاهش می دهد و به این روش اثر ضددرد و ضدالتهاب خود را نشان می دهد.
فارماکوکینتیک
این دارو به خوبی ازطریق دستگاه گوارش جذب می شود. نیمه عمرِ پلاسمایی آن حدود 12–15 ساعت است و به طور عمده ازطریق ادرار دفع می شود.
موارد منع مصرف:
در صورت حساسیت به هر یک از اجزای فرآورده، از مصرف آن خودداری نمایید.
هشدارها
1 – ناپروکسن ممکن است باعث بروز خونریزی گوارشی شود.
2 – این دارو ممکن است باعث تشدید حملات آسمی در بیماران مبتلا به آسم شود.
3 – در بیماران مبتلا به عیب کار کلیه یا کبد با احتیاط مصرف شود.
4 – مصرف ناپروکسن در افراد زیر 16 سال، مگر در درمان آرتریت نوجوانان، توصیه نمی شود.
مصرف در بارداری و شیردهی:
ناپروکسن نباید در بارداری به خصوص سه ماهه سوم بارداری مصرف شود.
این دارو در شیر مادر ترشح می شود بنابراین مصرف ناپروکسن در دوران شیردهی توصیه نمی شود.
مصرف در سالمندان
1- بیماران بالای 60 سال نسبت به عوارض جانبی دارو (به و یژه سمیت های گوارشی) حساس تر هستند.
2- اثر این دارو بر پروستاگلاندین های کلیه ممکن است موجب احتباس مایعات و ادم شود. این امر ممکن است در سالمندان، بخصوص بیماران مبتلا به CHF، قابل توجه باشد.
مصرف در کودکان:
بی ضرر ی مصرف ناپروکسن در کودکان کوچکتر از دو سال ثابت نشده است.
تداخلات دارویی
محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از:آلیسکیرن، مهارکننده های ACE (مانند کاپتوپریل، لیزینوپریل)، مسدودکننده های گیرنده آنژیوتانسین II (مانند لوزارتان، والزارتان) سیدوفویر، کورتیکواستروئیدها (مانند پردنیزون)، لیتیوم، “قرص های آب” (دیورتیک ها مانند فوروزماید).
این دارو هنگامی که با داروهای دیگری که می توانند موجب خونریزی شوند، مصرف شود، ممکن است خونریزی را افزایش دهد. نمونه چنین داروهایی عبارتند از:داروهای ضد پلاکت مانند کلوپیدوگرل، “رقیق کننده های خون” مانند دابیگاتران/ انوکساپارین / وارفارین و غیره.
تمام برچسب های داروهای تجویزی و بدون نسخه را به دقت بررسی کنید زیرا بسیاری از داروها حاوی مسکن های درد / کاهش دهنده های تب (آسپرین، داروهای غیر استروئیدی مانند سلکوکسیب، ایبوپروفن، یا کتورولاک) هستند.
این داروها مشابه ناپروکسن هستند و در صورتی که با هم مصرف شوند، ممکن است خطر ابتلا به عوارض جانبی را افزایش دهند. با این حال، در صورتی که پزشک شما برای جلوگیری از حمله قلبی یا سکته مغزی آسپرین با دوز پایین (معمولاً در دوزهای 81-325 میلی گرم در روز) تجویز کرده است، شما باید مصرف آسپرین را ادامه دهید مگر اینکه پزشک شما دستوری غیر از این داده باشد.
استفاده روزانه از ناپروکسن ممکن است توانایی آسپرین برای جلوگیری از حمله قلبی / سکته مغزی را کاهش دهد. در مورد استفاده از داروهای مختلف (مانند استامینوفن) برای درمان درد / تب با پزشک خود مشورت کنید. اگر مجبور هستید ناپروکسن مصرف کنید، با پزشک خود در مورد احتمال مصرف آسپرین که فوراً آزاد می شود (نه شکل کپسول مانند آن) و پس از آن مصرف ناپروکسن در زمان های مختلف بعد از آسپرین مشورت کنید. بدون دستور پزشک دوز روزانه آسپرین را افزایش ندهید و یا روش مصرف آسپرین یا داروهای دیگر را تغییر ندهید.
اثر بر آزمایشهای تشخیصی
ناپروکسن و متابولیت های آن ممکن است با 5- هیدروکسی ایندول استیک اسید (5-HIAA) و 17- هیدروکسی کورتیکواستروئید ادرار تداخل کند. اثرات فیزیولوژیک ناپروکسن ممکن است به افزایش زمان خونریزی منجر شود (این حالت ممکن است تا چهار روز بعد از قطع مصرف دارو ادامه یابد) ؛ غلظت سرمی کراتینین و پتاسیم، BUN، و ترانس آمیناز سرم نیز ممکن است افزایش یابد.
عوارض جانبی دارو:
هر دارو بموازات اثر درمانی مطلوب ممکن است باعث بروز برخی عوارض نا خواسته نیز شود، اگر چه همه این عوارض در یک فرد دیده نمی شود. در صورت بروز مزاحمت هر یک از عوارض زیربا پزشک مشورت نمائید:
تنگی نفس،درددرقفسه سینه، خونریزی و کبودی غیر عادی،تاری دید، گلودرد، کدورت ادرار، مدفوع سیاه رنگ ،سندرم استیون جانسون ،کهیر، خارش.
مسمومیت و درمان
تظاهرات بالینی :خواب آلودگی، سوزش سردل، سوء هاضمه، تهوع و استفراغ.
درمان :معده را باید بلافاصله با تحریک استفراغ توسط شربت ایپکا یا با شستشوی معده تخلیه کرد. ذغال فعال از طریق لوله بینی - معدی به بیمار داده می شود. درمان های علامتی و حمایتی (حمایت تنفسی و تصحیح عدم تعادل آب و الکترولیت) انجام شود. معیارهای آزمایشگاهی و علائم حیاتی بیمار به دقت پیگیری شوند. همودیالیز بی تأثیر است.
توجهات پزشکی - پرستاری:
ناپروکسن را می توان همراه با غذا یا یک آنتی اسید تجویز کرد. در صورت مصرف طولانی مدت ناپروکسن و یا دوز های بالای دارو بهتر است پیش از شروع درمان و سپس در فواصل منظم اندازه گیری هموگلوبین و آزمایشات بررسی عملکرد کلیه و کبد، شنوایی سنجی و افتالمولوژیک صورت گیرد. بهبود علائم معمولا در طول 2 تا 4 هفته دیده می شود.
عوارض و درمان های ناپروکسن
توجهات بیمار - خانواده:
جهت کاهش عوارض گوارشی می توان قرص ناپروکسن را همراه با غذا مصرف کرد.
دارو را مطابق دستور مصرف نمایید و در صورت فراموش نمودن یک نوبت، بلافاصله پس از به خاطر آوردن آن را مصرف نمایید، مگر اینکه فرصتی تا زمان نوبت بعدی وجود نداشته باشد. از دو برابر نمودن مقادیر دارو در هر نوبت پرهیز نمایید.
قرص ناپروکسن باید همراه با یک لیوان آب مصرف شود و 15 تا 30 دقیقه پس از مصرف دارو به حالت قائم باقی بمانید (نخوابید).
مصرف این دارو ممکن است باعث خواب آلودگی یا سرگیجه شود پس توصیه می شود تا مشخص نشدن واکنش بدن نسبت به دارو از رانندگی و سایر امور نیازمند به هشیاری، پرهیز شود.
توصیه می شود از مصرف همزمان ناپروکسن با آسپرین، استامینوفن و سایر داروهای OTC بدون مشورت با پزشک خودداری نمایید.
در صورت بروز علائمی چون راش، خارش، لرز، تب، اختلال بینایی، تیرگی مدفوع، اسهال، یا سردرد مقاوم به پزشک اطلاع دهید.
توصیه می شود قبل از شروع هر نوع درمان یا عمل جراحی، پزشک یا دندانپزشک خود را از رژیم دارویی خود مطلع سازید.
از مصرف همزمان ناپروکسن با الکل پرهیز کنید.
همچنین بخوانید:
شرایط نگهداری دارو
دارو را دور از نور و رطوبت،در دمای بین15تا30 درجه سانتیگراد درون ظرف کاملاً در بسته قرار دهید.
دارو را دور از دسترس اطفال نگهداری نمائید.
از مصرف داروهای تاریخ گذشته خودداری نمائید.
